2023(e)ko martxoaren 14(a), asteartea

María Galindo aktibista feminista boliviarra: "Boterearen aurrean ez duzu ahaldundu behar, matxinatu egin behar duzu"

María Galindo aktibista feminista boliviarraren parte-hartzea, Espainiar Gobernuaren Berdintasun Ministerioak antolatutako Nazioarteko Topaketa Feministan, ‘We call it feminism. Feminismo para un mundo mejor’ lelopean (5/03/2023)

 

Hemen argitaratua: https://ctxt.es/es/20230301/Firmas/42263/Maria-Galindo-feminismo-revolucion-poder-derechos-humanos-dominacion.htm Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International lizentziapean eta neuk itzulia (iradokizunak eta zuzenketak oso ongietorriak izango dira).

 

Argazkiaren egilea: Suiry Sobrino (@suignris Twitterren)
María Galindo bere parte-hartzean, mahaira igota. Argazkiaren egilea: Suiry Sobrino (Twitterren argitaratua: @suignris). ElSaltoTV-n ikus dezakezu bere hitzaldi osoa: https://youtu.be/5aZbCG3WAb0



Boto-eskubidea ematen dizuet politikatzat jotzen denaren birdefinizio erradikalerako eskubidearen truke.

Berdintasunezko ezkontzarako eskubidea ematen dizuet ezkontza indargabetzearen truke.

Kode penalean feminizidioa erregistratzeko eskubidea ematen dizuet erailak ez izateko eskubidearen truke.

Eta hauxe iradokitzen dizuet: pertsonen salerosketak kezkatzen bazaituzte, hemen bertan zaudeten emakume espainiar eta europarrei bereziki, borroka zaitezte Atzerritarren Legearen indargabetzearen alde, eta ez sexu-langileen kriminalizazioaren alde. Ez dadila izan borroka hori zuen sistema politiko nazionaletan ezin delako egin, gauza hauek ez baitira hemen erabakitzen.

Hitzaurre hau ez da erretorikoa, geure buruari azpikeriaz honakoa galdetzeko deia baizik: zer egin? Ez zer egin eskubideekin, baizik eta zer egin politikarekin.

Egin didazuen gonbidapena eskertzen dut, hemen nago ezin dudalako hitz egiteko inolako espaziorik gaitzetsi, mundu-mapan existitzen ez den herrialde batetik bainator, herrialde bat zeinetan, gainera, paria hutsa naizen eta nire lana etengabeko polemika eta jazarpenetara mugatua dagoen.

Ezin dut ukatu gonbidapenak harritu nauela, Ministerio batetik datorrelarik.

Giza Eskubideen mahai honetan lekuz kanpo sentitzen naiz.

Nire lana ez da Giza Eskubide deitutakoen baitan sartzen.

Eta hori esan bitartean, galdera hau datorkit burura, zeri deritzote Giza Eskubide?

Giza Eskubide askotan borroka arriskutsu eta subertsiboei deitzen zaie, duten indarragatik ezabatu ezin dituzten borrokei, baina baita ezarritako ordena sozialarentzat arriskutsutzat jotzen dituzten borrokei ere, nahiago dute horiek guztiak giza eskubideen aldeko borrokatzat sailkatu.

Nahiago dute borroka horiek saritu eta otzandu. Giza Eskubideen etiketa jarrita, saiatzen dira despolitizatzen, leuntzen eta beren benetako eremutik jaurtitzen, hau da, politikaren sustrai eta era berrien asmakuntzaren eremutik.

Nire lanbidea ez da giza eskubideen aldeko borroka, praktika politika feminista masiboen asmakuntza baizik, behetik eta estatutik kanpo, eta enpatia sozial antifaxista erraldoia eraikitzeko indarra dutenak. Horretan aritzen naiz, eta hori da goitik behera lokazten nauena, baina baita nire herrialdean oinatz historikoa urratzea ahalbidetzen nauena ere.

Gizarte oso batekin elkar ulertzeko gaitasuna dut. Itxaropenak batzen noa estatuak eta alderdi politikoek gutxiesten dituzten oso gauza txiki eta zehatzen alde borrokatuz. Beraientzat txikikeria direnak nik politika zehatz izena jarri diet.

Nire ustez, feminismoak eskubideen aldeko borroka gisa ulertzea tranpa hutsa da, agortutako amarrua, eta ez dugu bertan erori behar.

Kontua ez da Giza Eskubideei emakumeen eskubideak falta zaizkiela osatzeko.

Kontua ez da, intersekzionalitate ikuspegitik, emakumeen eskubideei unibertso zuri heterosexualetik kanporatutako emakumeen eskubideak falta zaizkiela.

Arazoa ez da sexu langileen, etxe langileen, edo gaizki deituriko migranteen eskubideak falta direla. Migranteak ekonomia neoliberaletatik erbesteratutako emakumeak baino ez dira, lanik ez egotearen ondorioz. Migranteak euren lurraldeetatik kanporatutako emakumeak baino ez dira, arpilatze ekozidaren ondorioz ihes egin beste aukerarik ez dutelarik.

Arazoa ez da Giza Eskubideei eskubideak gehitzea, gizatiarragoak izan daitezen.

Eskubideak gai-zerrendan gehitzea, sektorez sektore eta unibertsoz unibertso, kontakizun epiko bat baino ez da, Estatuek eskubideak banatu edo zabal ditzaten borrokatzea, denbora historikoa, bizi-energia, sormen politikoa eta gaitasunak galtzea da, eta ezin ditugu galdu, presazkoa baita beste proiektu batean eta beste leku batean erabiltzea.

Eta, hori guztia gutxi balitz bezala, eskubideei buruz hizketan segitzea jendea aspertzea da, eta gizartearen gogogabezia orokorra eragiteaz konplize izatea, horrek guztiak ilusio mobilizatzaileak desagertzea dakar eta.

 

Ez dago politikarik, politikaren pribatizazioa baizik.

 

Ez dago demokraziarik, matxokrazia baizik.

 

Ez dago demokraziarik, botoaren bidez ezer erabakitzen ez den zabor-demokrazia baizik.

 

Ez dago hauteskunderik, hauteskunde-marketineko agertokiak baizik.

 

Ez daude nazio estatu subiranurik, estatuak menpean dituen proiektu supraestatal kolonial kapitalista baizik, zeinetan gobernuak administratzaile hutsak diren.

 

Horrexegatik hitz egin behar da politikaz eta ez eskubideez.

 

Baina eskubideez hitz egin nahi badute, esan behar da erretorikoak direla, ez delako gauza bera enuntziatzea eta jardutea.

Eskubideez hitz egin nahi badute, esan behar da eztabaida xantaiagilea dela: ematen dizkizut, kentzen dizkizut, edo murrizten dizkizut eta mozten.

Eskubideak ematen badizkizute, ezin duzu emailearen egitura sistemikoa zalantzan jarri. Eskubideek sisteman bezeroaren lekuan kokatzen zaituztelako, eta ez subjektuarenean.

Eskubideez hitz egin nahi badute, esan behar da lehentasun eta garrantziaren arabera segmentatzen direla, eta iladan azkenak gaudenok, geureen zain, nekatuak gaudela horrenbesteko atzeratze historikoarekin.

Eskubideez hitz egin nahi badute, esan behar da kapitalismoak geure gorputzen gaineko subiranotasuna kendu digula, eta hortaz, galdutakoa berreskuratzeaz hitz egin beharko genuke eta ez ezer berria lortzeaz.

Falta diren eskubideak ez dira arazo, arazoa eskubideen definizioa bera da, beren unibertsaltasun asmoa mundu pluribertsal honetan.

Ez sinetsi sartu nahi diguten ziria: unibertsalak ez du, inolaz ere, esan nahi gizon* eta emakume* guztiontzat direla.

Unibertsalak esan nahi du europar, inperial, kolonial eta zibilizazio-matrize bakarrekoa, hau da, gizarte-eredu eta demokrazia-eredu bakarrekoa, obeditu eta kopiatu beharrekoa.

Giza Eskubideak ez dira, bada, neurri koloniala hartzeko tresna ere!

Horregatik kritika daitezke Maduro eta Ortega, –oso ondo dago, bestalde, eurak salatzea eta kritikatzea–, baina ezin da kritikatu Israelek edo AEBk egiten dutena.

Europan, edo europar estatuek urratutako giza eskubideak ez dira ankerkeriatzat hartzen, ez dira sartzen eskubide-hausteen zenbakietan. Ezin dira salatu diktadura arrazista, diktadura kapitalista edo diktadura estraktibista ekozida gisa.

Hemen arazoa Giza Eskubideen jabeak dira, eta gizakitzat hartzen dutena animaliatzat hartzen dutenarekiko, zilegitzat eta duitzat jotzen dutena alboko kaltetzat jotzen dutenarekiko.

Europan gaude, hobi komun bilakatu den Mediterraneo itsasoan. XVI. mendean egin zuten bezala, gizaki egoera lapurtzen zaie giza-masa bihurtzeko, ezer esatera inor edo inor gutxi ausartzen delarik, kriminalizatua ez izateko, Helena Malenori gertatu zaion bezala, itsasoan jendearen bizitza salbatzen saiatzeagatik pertsonen salmentaz akusatuta.

Giza Eskubideen erakundeen diskurtsoa maltzurra da, heriotza estaltzeko maskara bat, ezinbesteko hipokresia inor ausar ez dadin benetan egiten ari direnaren kontzientzia hartzera.

Perun jendea hiltzen ari dira eta hori ez da gobernagarritasun ezaren arazo nazionala, baizik eta munduko ordena kolonialak bere bidea segitzeko modua, eta heriotza horiek eskualde osoan baliagarriak dira lehengaiak erauzten segitzeko estatu alemaniar, txinatar, errusiar edo iparramerikarren agindupean. Agindu horietan, espainiar estatua diskoteka sarrerako segurtasun-guardaren lana betetzen ari da.

Arazoa ez dira eskubideak, mundu eta proiektu politikoak baizik.

 

Hemen lekuz kanpo nago.

Ajimin usaina dut.

Nire pasaporteak kokaina usaina du, legez kanpoko sustantzia Kolonbia, Mexiko edo Bolibian horrek narkoguda odoltsua eragin diguna eta zeinaren konponketa posible bakarra drogen legeztatzea eta koka hostoaren zigorgabetzea den, hain zuzen ere eztabaidatu nahi ez dutena, gure heriotzek ez dutelako baliorik Giza Eskubideen urratzeen kontabilitatean.

Litio usaina dut.

Su emandako Amazoniaren usaina dut.

XVI. mendeko urre eta zilar usaina oraindik ez zait gainetik kendu.


Hemen lekuz kanpo nago.


Ez dut Genevan lobby-a egin nahi, X, J edo P-ren eskubideen alde.

Ez dut Giza Eskubideen jabeekin audientzia bilatu nahi gizakiak garela esateko, Boliviatik, Haititik edo gizakitzat jotzen direnen mapatik ezabatutako beste edozein lekutatik etorri garen arren.

Ez dut nahi nire hirugarren munduko lesbianismoaz harrotu daitezen eta nazioarteko laguntza eman diezadaten, hau da, zapladatxoak bizkarrean zibilizatuagoak senti daitezen.

Nire lana proiektu despatriarkalizatzaile, antikapitalista eta antikolonial bat pentsatzea eta eraikitzea da, eskubideen diskurtsoa erabat gaindituko duena, eskubide horiek emakumeenak, animalienak, transenak zein marikenak izan.

 

Posible denaren ikuspegia galdu izana leporatuko didate.

 

Nik beraiei leporatzen diet aspertu egin nautela.

 

Barka gaiaren begirunea horrela galtzeagatik.

 

Hizkuntza berean ari garela dioten arren, ez du ematen elkar ulertzen ari garenik.

 

Eman didaten hamar minutu eskaseko tarte honetan hori da esan ahal dizuedan guztia.

 

Amaitzeko, eskari bat: Giza Eskubideen Nazioarteko Itunari izena aldatzea nahi nuke.

Eskatuko nuke honela izendatzea: Europarrek Gizakitzat jotzen dituztenen Eskubideen Itun Erretorikoa.

 

Proiektua ez da boterea hartzea.

 

Boterearen aurrean ez duzu ahaldundu behar.

 

Boterearen aurrean matxinatu egin behar duzu.

 

Proiektua iraultza egitea da.

 

Eskerrik asko.


2022(e)ko irailaren 28(a), asteazkena

Ilusionista Sozialen Nazioarteko Mintegia, 2022ko urriaren 3an

NOIZ
2022, urriaren 3a

NON
Hezkuntza eta Kirol Fakultatea, Irakasletza eraikina (UPV/EHU)
Juan Ibáñez de Sto. Domingo k/ 1 (Gasteiz)

GELA
3.4 gela, 3. solairua

EGITARAUA
10:30-12:30 Unibertsitatea, zientzia eta komunitatea

  • Programa "Ciencia y Sociedad"  de la UNAM (México años 70). Sinaí Rivera Martínez.
  • "Serviço Cívico Estudantil" Michel Giacomettiren proposamena Portugalgo Iraultzaren ostean. Ainhoa Ezeiza.
  • Debatea

17:30-20:00 Hezkuntza eta komunitatea

  • Altzako ahozko historiak ikas-materialak sortzeko. Nahia Delgado de Frutos.
  • Educación Común en Iztapalapa (Ciudad de México). Sinaí Rivera Martínez.
  • Debatea

SARRERA LIBRE ETA DOAKOA
Ez da beharrezkoa saio guztietara etortzea. Etortzen zaren saioen bertaratze egiaztagiria eska dezakezu.

HARREMANETARAKO
ainhoa.ezeiza@ehu.eus

+INFO
www.ehu.eus/ism



AURKEZPENA

Gure ikertaldean hilabete hauetan Sinaí Rivera Martínez ikertzaile mexikarraren bisita dugula aprobetxatuz, jardunaldi hauetan bere hiru ikergunetan sakonduko dugu: unibertsitatea, hezkuntza eta komunitatea.

Alde batetik, unibertsitatea eta zientziaren garapena loturik daudelarik, eztabaida proposatzen dugu unibertsitatearen alderdi kritikoen inguruan. Horretarako, atzera begirada egingo dugu eta bi esperientzia unibertsitarioren inguruan hitz egingo dugu:

  • "Programa Ciencia y Sociedad" izeneko programa sortu zuen taldea, Mexikoko Unibertsitate Nazional Autonomoan 70. hamarkadan. Sinaí Rivera ikertzailea tesia horren inguruan garatzen ari da, eta talde honek zientziaren ikuspegi kritikoa sustatu zuen, garai hartako krisi politiko, sozial, ekonomiko eta ekologikoaren aurrean.
  • Portugalgo Klabelinen Iraultzaren ostean (1974ko apirilaren 25ean), besteak beste "ikasle brigadak" antolatu zituzten, unibertsitatearen demokratizazio masiboari erantzuteko eta unibertsitatea "herriarekin" lotzeko. Bereziki interesatzen zaizkigu Michel Giacometti ikertzaileak tutorizatutako brigadak, jakintza herrikoiekin topatzean (talka egitean) gertatutakoaz sakontzeko. Gezurra badirudi ere, oso gutxi dakigu Portugalgo iraultza horren eta ondorengoen inguruan.

Beste aldetik, ohikoak dira hezkuntza eta komunitatea elkarlotu behar direlako diskurtsoak, baina gutxitan planteatzen da eraikitze kolektiboaren ikuspegitik. Eskola eta hezkuntza zentrifugoaren ideian sakontzen laguntzeko bi esperientzia hauek aurkeztuko ditugu:

  • Donostiako Altza auzoan ahozko historiak landu dira, komunitate dinamizazioa sustatzeko. Ahozko historia horietan oinarrituz, ikas-material digitalak sortu ditu Nahia Delgado de Frutos ikertzaileak, jakintza herrikoien hezkuntza-balioa azpimarratzeko. Bere tesi doktoralaren nondik norakoak argituko dizkigu eta, batez ere, ikas-materialen adibideak erakutsiko ditu.
  • Aldi berean, Mexiko Hiriko Iztapalapa kolonian, UACM unibertsitateko EDCO (Educación Común) taldeak komunitateko beste ikasgune batzuekin elkarturik, hainbat ekimen gauzatu ditu, bizikidetza dinamizatzeko. Horietako batzuetan hartu du parte Sinaí Rivera Martínez ikertzaileak, eta saio honetan horietako zenbait azalduko dizkigu.

 

HIZLARIEI BURUZ

SINAÍ RIVERA MARTÍNEZ Mexikoko CINVESTAV- IPN (Instituto Politécnico Nacional) ikerketa-zentruko doktoregoko ikaslea da. Universidad Pública Nacional (UPN) unibertsitateko irakasle izandakoa, askotariko proiektu eta mugimenduetan hartu du parte: UACMko EDCO (Educación Común, lehenago LaTicFM), UNISUR Hegoaldeko Herrien Unibertsitateko irakaslea, Mujeres y la Sexta mugimendua, eta abar.

NAHIA DELGADO DE FRUTOS Euskal Herriko Unibertsitateko Psikodidaktika doktoregoko ikaslea da, Didaktika eta Eskola Antolakuntza Sailean, tesia defendatzear duelarik. Horrez gain, Globernance Gobernantza Demokratikoaren Institutuko ikertzailea da. UPV/EHUko irakasle izandakoa, Berrikuntza Didaktiko-metodologikoko Proiektuen Garapena eta Kudeaketa Hezkuntza Erakundeetan Unibertsitate Masterra du eta ikas-materialgintza digitalean hainbat esperientzia gauzatu ditu, Gipuzkoako Foru Aldundiarekin lankidetzan, besteak beste.

AINHOA EZEIZA ISM ikerketa eta formakzio taldeko ikertzaile nagusia da. Psikodidaktikan doktore, UPV/EHUko Hizkuntzaren eta Literaturaren Didaktika Saileko irakasle-ikertzaile agregatua da Hezkuntza eta Kirol Fakultatean. Esperientzia luzea du irakasleen formakzioan, bai unibertsitatean, bai bestelako esparruetan. Hainbat ikerketa-proiektutan lan egin ostean, gaur egungo lan-lerro nagusia jakintza herrikoiak eta ezagutza zientifikoa elkarlotzeari lotutakoa da, bai ikuspegi komunikatibotik, bai hezitzailetik abiatuta.

2021(e)ko irailaren 12(a), igandea

Osasunaren autogestio kolektiboa Gasteizko Topaketa Libertarioetan

Irailaren 16tik 19ra bitartean, Gasteizen Topaketa Libertarioak egingo dira, eta gure irratiak bertan parte hartuko du hizlari gisa ostegunean, Zapateneon egingo den solasaldian. 

Osasunaren autogestio kolektiboaren inguruan ariko gara Javier Encina eta Ainhoa Ezeiza ilusionista sozial eta Alegría Libertaria online irrati libreko esatariok. Horretarako, 2018an argitaratu genuen liburua hartuko dugu oinarritzat.

Liburua esteka honetan deskarga dezakezue:

http://volapukediciones.blogspot.com/2020/03/autogestion-cotidiana-de-la-salud-libre.html


 Bideo hau prestatu dugu, eztabaidatzen lagunduko duelakoan:


Hona topaketen inguruko informazio osatua:


 Iragarkia, audio formatuan


Eta egitarau osoa, audio formatuan


Ea bertan ikusten dugun elkar!

2021(e)ko otsailaren 22(a), astelehena

Ahozkotasuna dinamizatzen hezkuntza erakundeetan: mintegiko bideoak

Aurreko astean, otsailak 17, UPV/EHUko Hizkuntzategiak antolatutako lehen mintegian ahozkotasuna izan genuen hizpide.  

Mintegiaren izenburua: Ahozkotasuna dinamizatzen hezkuntza erakundeetan  

Mintegia UPV/EHUko Blackboard Collaborate plataformaren bitartez egin genuen eta saioa grabatua izan zen. Hala ere, bi orduko bideo bat igotzeak zentzu handirik ez duelarik, eta hasiera partean arazo tekniko bat izan genuenez, pentsatu dut lagungarriagoa izango dela bideoa editatu eta zatika argitaratzea.  

Erreprodukzio-zerrenda osoa, saioa jarraian ikusteko 

Euskarri gisa erabilitako aurkezpena deskargatzeko  

Mintegi honen inguruko informazio gehiago blog honetan  

Lehen zatia: Ahozkotasuna zer da?


Bigarren zatia: Ahozkotasunaren gramatika


Hirugarren zatia: Idatzizkotasunak ahozkotasuna itotzen ote du?


Laugarren zatia: Kultura motak: kultura instituzionala, masa-kultura, kultura alternatiboa(k) eta kultura herrikoiak


Bosgarren zatia: Ahozkotasuna nola dinamizatu?


Hemen dituzue aurkezpenean erabilitako diapositibak: 

 

Aurkezpenaren ondoren, eztabaida txiki bat izan genuen eta hori izan zen mintegiaren bigarren zatira hurbiltzeko aitzakia eta trantsizioa. Zoritxarrez, partaideen ahotsak ez dira ondo entzuten eta ez dute kalitate minimoa argitaratuak izateko. 

Mintegiaren bigarren atalean, 2021-2022 ikasturtean abiatuko dugun ikerketa aurkeztu eta komentatu genuen, ikerketa zirriborratzen hasi aurretik. Ikerketa honen berri datozen egunotan emango dut blog honetan, proiektuaren nondik norako nagusiak idatziz eratzen ditudanean.  

2021(e)ko otsailaren 11(a), osteguna

Hizkuntzategiaren I. Mintegia: Ahozkotasuna dinamizatzen hezkuntza erakundeetan (otsailak 17, online)

Datorren asteazkenean, 2021eko otsailaren 17an, Hizkuntzategiaren I. Mintegia izango dugu, online, sarbide irekian, nahi duenak parte har dezan. 

Bi atal nagusi ditu eta nahi duzun atalean har dezakezu parte, ez da beharrezkoa saio osora sartzea. Horrez gain, "partaidetza ixila" izan dezakezu, hau da, entzule gisa parte hartu, edo elkar eragin, BlackBoard Collaborate plataformak ematen dituen aukerak erabiliz: idatzizko txata, audioa edota bideoa.

NOIZ: Otsailak 17, 12:00-14:00
NON: https://labur.eus/TbYvp
Sarbide librea


Mintegiak bi zati izango ditu: 

12:00-13:00 Ahozkotasuna nola dinamizatu ikastetxeetan? 

Lehen atal honetan, ahozkotasunaren kontzeptua zehaztuko dugu eta horrek praktikan esan nahi duena argitzen saiatuko gara, teoria eta praktika ondo elkarlotuz eta ideiak trukatuz. Hasieran, aurkezpen moduko azalpen bat izango dugu, eta, hortik aurrera, ideiak landuko ditugu, elkarreraginean, ahal delarik. 

Kontu hauek landuko ditugu:

  • Ahozkotasunaren kontzeptua
  • Ahozkotasuna eta ahozko sorkuntza
  • Ahozkotasuna kultura herrikoietan
  • Ahozkotasuna eta bizikidetza
  • Ahozkotasunaren dinamizaziorako zenbait gako

13:00-14:00 Ikerketa proiektuaren proposamenaren aurkezpena: Euskararen ahozko erabilera dinamizatzen fakultatean eta ikastetxeetan 

Ikerketa proiektu hau 2021/2022 ikasturtean abiatuko da eta bere helburu nagusia da ikasleek testuinguru eta harreman informaletan (ez akademikoetan) euskara erabil dezaten sustatzeko modu berriak bilatzea ahozkotasunaren eta ahozko sorkuntzaren bidetik. 

Ikerketa-ekintza parte-hartzailea izango da ikerketaren prozesua antolatzen lagunduko duena, hartara, formazioa, autoformazioa, esperimentazioa, dinamizazioa eta partaidetza prozesu osoan zehar eraikiko da. Ikerketan parte hartzeko, hainbat modu daude:

  • Prozesuaren une jakin batean: formazioa eskainiz edo jasoz, ekitaldi zehatz batean parte hartuz...
  • Prozesuaren atal batean: garapen teorikoan, ikasle-talde batekin lan eginez, eztabaida-talde batean parte hartuz...
  • Prozesu osoan zehar: zure ikasleekin batera ikerketa osoan parte hartuz, ikertzaile gisa elkarreraginez...
  • Aholkulari, laguntzaile, akuilari edo formatzaile gisa: prozesu osoan zehar dinamizatzaile, akuilari edo laguntzaile gisa parte hartuz, hainbat formazio ekimenetan parte hartuz, zenbait bileratan parte hartuz ideiak emateko edo lana aztertzeko...

 Mintegian, honako puntu hauek jorratuko ditugu:

  • Nola dinamizatu euskararen erabilera fakultatean?
  • Nola dinamizatu euskararen erabilera ikastetxeetan?
  • Ikerketa proiektuaren lehen zirriborroaren aurkezpena
  • Ikertzeko metodoa eta prozesua
  • Ikerketa proiektuan nola hartu parte

Mintegia Ainhoa Ezeiza irakasle-ikertzaileak gidatuko du, Hizkuntzaren eta Literaturaren Didaktika Saileko kidea eta Hizkuntzategia ekimeneko partaideetako bat.

 

Zer da Hizkuntzategia?

Euskal Herriko Unibertsitateko Hizkuntzaren eta Literaturaren Didaktika Saileko lantalde sortu berria da, hizkuntzen ikaskuntza eta irakaskuntzari lotutako ikerketa, formazio eta dibulgazio ekimenak gauzatzeko asmoa duena.

 

Hona mintegiaren eskuorria (esteka honetan pdf formatuan):



 

Kultura herrikoien inguruko irratsaioa

Dulantziko Mitxoleta Libertarioen 22. saio honetan, kultura herrikoiak zer diren eta zergatik diren garrantzitsuak azalduko du Ainhoa Ezeiza esatariak. 

Duela urte asko gaude tematuta kultura herrikoiak lantzearekin gure lana pentsatzeko/sentitzeko/egiteko modu gisa. Kultura herrikoiak dira eraldatzeko gaitasuna dutenak: aniztasuna eta horizontaltasuna, egokitzeko, erresistentziarako eta eguneroko bizitzaz gozatzeko gaitasunari lotuta, eraldatze prozesu komunitarioen sortzaile eta indartzaile dira.

Sevillako El Jueves merkatu herrikoia
Sevillako El Jueves merkatu herrikoia

 

Kultura herrikoiek jakintza kolektiboak berreskuratzen eta berpizten dituzte, bat-bateko trukeen bidez, gizarte-kultiboetan, elkarren arteko laguntza-moduak baliatuz, harreman afektiboekin, desikasiz eta ikaste berrietara irekiz… jakintza-iturri agorrezinak dira. 

Kultura herrikoiak konplexutasunaren adierazpen argiak dira, izan ere, bizitzeko modu bat izanik, ezin daitezke azaldu eguneroko espazio eta denboretan sentitu/pentsatu/egin gabe, eta errepikapen sortzailearen bidez sortzen dira etengabe. Dimentsio aniztunak dira. 

 

Kultura instituzionalak legitimatzea lortu nahi du tradizioaren bitartez, bai Estatua indartzeko eta bai protoestatuak eraikitzeko. Masa-kulturak tradizioan negozioa ikusten du, salmenta, turismoa… Kultura alternatibo batzuek ere tradizioa erabiltzen dute beren interesetarako: merkatu berri bat, “ekomerkatuak edo merkatu berdeagoak” sortzeko, prozesu eratzaileak abiatzeko (instituyentes)…

Turistifikazioak eta gentrifikazioak apropos apurtzen dituzte kultura herrikoien harreman-moduak

 

Normalean esaten da kultura herrikoiak kontserbadoreak direla, baina hori ez da hala. Kultura herrikoien ezaugarri garrantzitsu bat da harreman-moduak garrantzitsuagoak direla edukiak baino, eta, hortaz, “objektu kulturalak” ez dira, bereziki, beren interesekoak. 

Adibidez, joskera mota bat oso baloratua izan daiteke komunitate-inguru jakin batean, baina ez horrenbeste bere edertasunagatik, jantzia sortzeko prozesuan gertatzen diren gauza guztiengatik baizik. Jantziaren edertasunak autoestimua elikatzen du, pertsonala, taldearena, kolektiboa… baina bere balio herrikoia galtzen du jantzi hori adibidez Zara denda batean salduz gero, esplotazio-prozesu baten emaitza dela jakinda, hau da, nonbait, “beheko” batek egin du, lan-baldintza eskasetan, gutxi batzuen mozkinak areagotzeko. 

Eraikitze kolektiboan eta gizarte eraldaketan, azkenik, ezinezko gauza bat egiteko egokiera jakin bat baliatzeko ausardia izan aurretik, garrantzi handia dute irribarre konplizeek. Horregatik diogu barrea ezinbestekoa dela kultura herrikoietan gizartea eraldatzeko. Hauek dira barrearen indartzaile gisa identifikatu ditugunak:

  • Jatekoa-edatekoa
  • Maitasuna-sexualitatea
  • Instituzioen aurkako bortizkeria eta berdinen gizartea
«Mingarriaren tiraniaren» aurka, ironia baino errezeta hoberik ez da, horixe zen Chamfort-en proposamena; arima «sakon, ilun, mingarri eta sutsu» horren erremediotzat zuen barrea, eta galdutzat ematen zuen «barre egin ez zuen eguna».

KREDITUAK

Sintonia:  

Mitxoleta – Eneritz Furyak (Eneritz Furyak, 2017) 

Erabilitako testua: 

UNILCO-espacio nómada (2017). Kultura herrikoiak. A. Ezeiza eta J. Encina (koord.), Posible denaren segurtasunetik ezinezkoaren itxaropenera (19-43). ISM, UNILCO-espacio nómada eta Ilusionista Sozialen Kolektiboa. Hemen eskuragarri: https://ilusionismosocial.org/mod/resource/view.php?id=922  

Blokeen arteko musika: 

Belaunaldia – Karidadeko Benta 

Grândola, Vila Morena – Os Ganhões de Castro Verde (José Afonso)  

 

CC-by-sa-nc lizentziapeko programa, musika izan ezik. Hezkuntza helburua duen erabilera.

2020(e)ko ekainaren 17(a), asteazkena

Alentejoko kantak

Dulantziko Mitxoleta Libertarioen 20. saio honetan, Portugalgo Alentejoko kantak eta bestelako lan eta gizarte kantak ekarri ditut, eta hainbat hausnarketa eta erreferentziarekin elkarlotu ditut, ulergarriagoak izateko eta ahozkotasunarekin lotzeko.


IRRATSAIOKO KANTAK

Hauek dira saiora ekarritako kantak, eta, saioan esan bezala, hementxe dituzu ikustea merezi duten bideoak ere:
  1. Camponês alentejano («Os Ganhões» de Castro Verde) – Cancioneiro Social do Cante Alentejano
  2. Aljustrel, terra velinha – Grupo Coral dos Operários Mineiros de Aljustrel
  3. Hino dos Mineiros – Novaurora
  4. Grupo Coral Alentejano Feminino e Etnográfico «Paz e Unidade» de Alcáçovas
  5. Alentejo, Alentejo, Sérgio Tréfaut-en filma
  6. A moda da lavoura – Povo que Canta (recolha Michel Giacometti)
  7. Cante ao menino Vila Verde de Ficalho (recolha Michel Giacometti)
  8. Cava da manta. Cantos de trabalho – 1972, Tavarede, Figueira da Foz, Coimbra (recolha Michel Giacometti)
  9. Tocadora de Roda. Cantos de trabalho – 1972, Dornelas, Pampilhosa da Serra, Coimbra (recolha Michel Giacometti)
  10. Maçadela do Linho – Cantos e Danças de Portugal (recolha Michel Giacometti)
  11. Taberna em Cuba – Baixo Alentejo

SAKONTZEKO ESTEKAK

Portugalen egindako egonaldia kontatzen duen bloga, portugesez: https://oralidadepopular.blogspot.com/

Michel Giacometti eta Serviço Cívico Estudantil ekimenaz: https://oralidadepopular.blogspot.com/2020/02/o-servico-civico-estudantil-e-michel.html

Michel Giacometti eta «Povo que canta» proiektuaz: https://oralidadepopular.blogspot.com/2020/02/povo-que-canta-michel-giacometti.html

Museu do Trabalho: https://oralidadepopular.blogspot.com/2020/02/museu-do-trabalho-michel-giacometti.html


KREDITUAK

Sintonia: Mitxoleta – Eneritz Furyak

CC-by-sa-nc lizentziapeko programa, musika izan ezik. Hezkuntza helburua duen erabilera.