2020(e)ko martxoaren 16(a), astelehena

Hezkuntza… edo EZkuntza, Pedro García Olivo



Dulantziko Mitxoleta Libertarioen 14. saio honetan, Volapük argitaletxearekin argitaratu dugun "Educación sin propiedad" liburuko Pedro García Olivoren ataletako baten itzulpena irakurri dugu: Me enseñó a ser árbol, Nerea Odriozolak itzulia.

Me enseñó a ser árbol, zuhaitz izaten irakatsi zidan. Pedro García Olivo (Nerea Odriozolaren itzulpena)

Eskolak eragiten dituen kalteak espainiar estatuan eta beste leku batzuetan nabarmen salatu dituen pertsonetako bat da Pedro García Olivo. Salatzea, bere kasuan, ez da diskurtso bat, bere ideologiarekin bizimodu koherentea bilatu duen pertsona da, pertsona ausarta. Eskola alternatiboen aurka ere aritzen da, ardi-larruz jantzitako otsoak baino ez baitira, kasu gehienetan behintzat; eskola bera baieztatzen baitute, metodologia berrien izenean, erakunde elitistak eratuz kasu asko eta askotan, familia berezi batzuentzat soilik balio duten eskolak izanik.

Ba Pedro García Olivoren artikulu bat ekarri nahi dizuet irratsaio honetara! Izan ere, “Educación sin propiedad” liburua Gasteizko Hezkuntza eta Kirol Fakultateko lehen mailan erabiltzen dugu, Lehen Hezkuntzako graduan, hau da, maisu-maistra izateko prestatzen ari diren ikasleekin, Komunikazio Gaitasunaren Garapena I deritzon irakasgaian. Liburuko artikuluak eta artikulu-zatiak eztabaidatzen ditugu, interpretatu, berregituratu eta berridatzi, eta horien artean, Pedrok idatzitako artikulu bat, oso berezia: “Me enseñó a ser árbol”.

Artikulua Nerea Odriozolak itzuli du eta klaseko lan gisa entregatu du, bere baimenez argitaratu dut hemen.

ME ENSEÑÓ A SER ÁRBOL (ELEGÍA)
Pedro GARCÍA OLIVO

Hilabete honetako 8. egunean ohiz kanpoko gizon batek utzi gintuen.

Sekula ez zidan esan zer egin behar nuen; inoiz ez ninduen bultzatu inolako norabidean; inoiz ez zidan bere munduko eta bizitzako ikuspegia sustatzeko sermoirik eman; inoiz ez ninduen zigortu; inoiz ez ninduen saritu; inoiz ez zuen nire enpeinutan laguntzeari eta bertan egoteari utzi, zeinetan bere pentsamenduei aurre egiten zien baina ez bere bihotzari.

Sozialismo errealera alde egin nuenean Europara, lanik egin gabe bizitzen saiatzeko, berak, sekula ezerengandik ihes egin ez zuen gizon langileak, autoa prestatzen eta ekipajea parrilan egoki kokatzen irakatsi zidan.

Hezkuntza bertan behera utzi nuenean ahuntzain izateko, berak, irakasleen eta hauen lanaren kontzeptu egokia zuen. Ez zen guztia bertan behera utzi eta pobrezian bizitzearen aldekoa. Baina, nire animalien ukuilua eraikitzen lagundu zidan.

Kobazulo honetara joan nintzenean basapizti baten pare bizitzeko, berak, niretzat etxe erosoago bat nahiago izango zuen horrek, urte batean belarrak eta fruituak loretu ez eta, ondorioz, asko argaltzen ari nintzenez, kaiola bat oparitu zidan txoriak eta untxiak harrapatzeko. Era honetan, egoera hartan nuen desnutrizioari aurre egiteko aukera izan nuen.

Eta ni, esperientzia pertsonaletik abiatutako pedagogiaren aurkari sentitzen nintzen honek, garrantzia ematen nion nire hausnarketen dekantazioari, irakurketa zehatz batzuei. Horregatik, gaur egun onartu beharra daukat, elegia honen hasieran, nire maisu ezkutua, oharkabekoa, sakona, behin betikoa eta gaindiezina, nire aita dela. Berak irakatsi zidan zuhaitz izaten.


Paco
Antzinako ijito kantu batek dio ez dagoela maitasunik amarena bezalakoa denik, ezta aita on batena bezalako itzalik ere. Rom aita ez da Argia, Gidari, Eguzkia; baizik eta itzala, itzal ona, denboraren eta lekuaren zorroztasunaren aurkako babesa. Bere senar barik etxera heltzean, hil berri, nire amak hauxe esan zuen: << Etxe hau itzal barik gelditu da. Zein etxe itsusi eta txarra, jada ez dut gogoko.>>. Betiko maitasuna…


pAco
Pikmin Swaggerek rap kontzertua eman zuenean Albateran, bera bertan izan zen. Aitona bat zen, publikoko pertsona zaharrena, ia ezin zena zutik mantendu.

Ez zuen musika hura oso ondo ulertzen, eta zenbaitetan ez zitzaiola gustatzen adierazten zuen. Baina bertara joan zen, izan ere bere biloba Pikminek, abestu egiten zuen. Eta bera, zuhaitzen jakinduriarekin, itzala ematera joan nahi izan zuen, bultzadatxo bat, animoak ematera. 

Ez dut inoiz eszena hori ahaztuko: Paco, zutik, ixkin batean, oholtzaren eta bozgorailuen alboan, irrikarekin bere bilobari begira, bere gauzak abesten zituen, bere belarriek gustuko ez zituzten gauzak, marihuanari buruz ia debozioz kantatzen zituen gauzak adibidez, eta hori berari arinkeria iruditzen zitzaion; baina hala ere, arreta eta estimu guztiaren aditzen zuen. Nik neire aitari begiratzen nion, eta pentsatzen nuen: zuhaitza da, haritza da.


paCo
Une batzuetan elkar ikusteko desira sutsua sentitzen dugu, eta ezin dugu, ozeano batek banantzen gaituelako. Eta penatu egiten gara horregatik.

Hitzak idatzi egiten diren uneak daude eta irakurtzean pasada txarrak jokatzen dizkigu, zeren eta hitz soinutsua behar da, hitz gorpuztua, ahotik irteten dena, keinuetan eta begiradetan bilduta dagoena, eta belarrira osorik heltzen dena. Inkomunikazio partzial horren ondorioak jasaten ditugu, eta haize izoztuak gure arimatik jalgitzen diren samurtasun izpiak erretzen ditu.

Batzuetan norbanakoaren exigentzia antzematen dugu, norberak jardutekoa, baldintzapenik eta presiorik gabe, bilatuak ez diren laguntzak erabili gabe, inoren iritzitik urrun. Eta larritu egiten gaitu beste testigu baten presentziak, nahiz eta beste hori maitagarri bat izan.

Zuhaitz bezala, nire beharra daukazunean zugandik gertu egotea gustatuko litzaidake, soilik beharra duzunerako. Itzal bat ematea, babesa, ihintza badago edo eguzkiak gogor jotzen badu, eta ankerkeria horiek traba egiten badizute. Baina ez naiz zure etxean azalduko, erremedio gabe ikusi ez nazazun eta egunero egon ez gaitezen. Zuhaitza bezala, nire hazkuntzarako baliabideak ditudan lekuetan haziko naiz, zugandik gertu, zure inguruan.

<<Aske izateko, ez daukagu zertan baimena eskatu>>, esan zuten zapatistek eta joan egin ziren, besterik gabe, Gobernu Okerrekotik. Zuhaitz izateko, desira izatea nahikoa da, horixe diñotzut. Eta ni izango naiz, otsailetik, zuhaitz zure hiriko bazter batean. Bertan egongo naiz hemen nagoen bezala, zure hitz idatzien irismenean; baina bertan izango naiz hemen egon ezin dudan bezala, zure ahozkotasun eta gorpuztasun irismenean. Behar bezainbestetan izango nauzu, eta ni gabe egongo zara behar ez nauzuean.

Horregaitik, bihotz, ez dizut baimena eskatzen denboraldi bat zure herrialdean bizitzeko: zure auzunean biziko naiz, hori baita nire izateak gehien miresten duena, gorputzak eskatzen didana. Zuhaitz, bertan haziko naiz; itzala emango dizut, behar duzunean eta gertu bazaude.

Zuretzat zuhaitz izan nahi dut, eta zuhaitz izaten neure aitak irakatsi zidan.


paCo

García Olivo, Pedro (2018), Nerea Odriozolak 2019ko azaroan euskararatua.

Nerea Odriozolaren iruzkina:
 
Testu hau ziur nago hainbat eratan interpretatu daitekeela. Nik era baten ulertzen dut. 

Sarritan ama izatearen garrantzia goraipatzen da, aitarena alde batera utziz; testu honek aitak duen garrantzia ikusarazi nahi du, testuan aipatzen den mutikoarengatik egiten dituen ekintzak aipatuz. Ekintza hauek benetan hunkigarriak iruditzen zaizkit, politak. 

Aita honek ez dio esaten zer egin behar duen, guraso askok egiten duten bezala. Berak nahi dituen gauzak egiten uzten dio, hau konfunditu dadin eta bere konklusioak atera ditzan. Aita honek bide horretan laguntzen dio, behar duen sostengua emanez.

Metafora bezala ulertzen dut zuhaitz kontzeptua, eta aita honek bere semeari esan nahi dio beti egongo dela bere alboan, nahiz eta fisikoki ez izan. Pertsonak ez dira gure bizitzetatik joaten, ahazten ez baditugu. 



Honatx jatorrizko artikulua:
García Olivo, Pedro (2018). Me enseñó a ser árbol (elegía). In J. Encina, A. Ezeiza eta Emiliano Urteaga (koord.), Educación sin propiedad (455-458). Guadalajara: Volapük. Deskargatzeko: https://ilusionismosocial.org/mod/resource/view.php?id=1034

Artikuluaren lokuzioarekin batera entzundako musika Red Hot Chili Peppers taldearen “Snow” izan da, Nerea Odriozolaren iradokizuna.

KREDITUAK


Artikuluaren itzulpena: Nerea Odriozola

Esataria: Ainhoa Ezeiza

Sintonia: Mitxoleta - Eneritz Furyak (Eneritz Furyak, 2017)
https://youtu.be/z-l61G-8-oY

Blokeen arteko musika: "Snow" - Red Hot Chili Peppers (Stadium Arcadium)
https://youtu.be/ifXalt3MJtM

CC-by-sa-nc lizentziapeko programa, musika izan ezik. Hezkuntza helburua duen erabilera.

2020(e)ko martxoaren 14(a), larunbata

«Educación sin propiedad» liburua



Dulantziko Mitxoleta Libertarioen 13. saio honetan, Volapük argitaletxearekin argitaratu dugun liburu-tetralogia aurkeztu ondoren, "Educación sin propiedad" liburuaren zertzelada batzuk emango ditu Ainhoa Ezeiza esatariak.

Liburu honekin, eguneroko bizitzaren autogestioari lotutako liburu-bilduma amaitutzat eman dugu.


Liburu hauek Volapük argitaletxearekin egin ditugu eta orokorrean, bildumako liburu guztietan mintzagai hauek izan ditugu: eguneroko bizitzaren autogestio kolektiboa, Boterea, kolektiboki eraikitzeko erak, elkarren arteko laguntza, horizontaltasuna... Liburuak kolektiboak dira, leku eta inguru desberdineko jendearen idatziak bildu ditugu, mundu berri bat eraikitzeko lagungarriak izan daitezkeen pentsatzeak/sentitzeak/egiteak jasotzeko asmotan, kasu guztietan harreman-moduak edukiak baino garrantzitsuagoak izan dira...
Hauek dira liburuetako izenburuak eta informazio gehiago biltzeko estekak:
"EDUCACIÓN SIN PROPIEDAD. Con escuela y sin escuela, nunca nos dejan hacer lo que queremos, y el Poder es su ley" liburuaren amaierarekin, beste fase bat itxiko dugu, zeinetan materialak biltzen, idazten, egin ditugun eta gustatu zaizkigun gauzak jasotzen eta jendearekin eztabaidatzen aritu garen, Iberiar Penintsulan, Kanarietan, Ameriketan... topatu dugun jendearekin kolektiboki eraikitzen. Hemendik aurrera, gehiago ariko gara jendearekin eta jendearengandik lan egiten beren eguneroko espazio eta denboretan (AL(T)ZA proiektuan, esaterako) eta UNILCO-espacio nómada unibertsitate librearekin batera formakzioa garatzen.

Esan digute oso izenburu bitxia, xelebrea hautatu dugula liburu honetarako, halako iruzkinek berriz ere adierazten dute noraino gauzkan Jabetzak harrapatuta, "nirea" defendatzeko obsesioa, edozer eta edonor "niganatzeko" desira, bizitzako eremu guztietan, hezkuntzan ere bai. Berez, uste dugu ezin dela eratu gizartea eraldatuko duen inolako hezkuntzarik ez bazaio Jabetzaren gaiari benetan heltzen. Beste pertsona batzuen bizitza kontrolatzeko eta kontrolaturik bizitzeko joera hori apurtu behar dugu, eta horretarako modu asko dago, ahots asko, kantuan...

AURKIBIDEA

Zaguán. Emiliano URTEAGA

PREÁMBULO

A modo de prólogo: Pedagogía del revés. Isabel ESCUDERO
Educaciones y complejidad. Ainhoa EZEIZA y Javier ENCINA
Consenso/disenso: de la certeza a la duda. Javier ENCINA y Ainhoa EZEIZA
Oralidad y Escritura. Javier ENCINA y Ainhoa EZEIZA

AMBULANDO

La recreación del lazo social: la revolución de nuestros días. Raúl ZIBECHI
Educaciones centrífugas. Javier ENCINA y Ainhoa EZEIZA
Desescolarizar a la sociedad. La educación hace lo contrario de lo que dice. Braulio M.E. HORNEDO
«¡Forjad, forjad escuelas, malditos!» (Contra la industria de la Educación Alternativa). Pedro GARCÍA OLIVO
La pedagogía libertaria como elección política. Ani PÉREZ RUEDA
Niños libres para construir una sociedad libre. Una arenga contra la Educación. Jesús GARCÍA BLANCA
El biopoder del mundo adulto en la construcción de los discursos de la infancia sobre la escuela y el profesorado. Siu LAY-LISBOA y Manuel MONTAÑÉS
Clases sociales, pedagogías y Reforma educativa. Julia VARELA y Fernando ÁLVAREZ-URÍA
Las posibilidades de la autogestión en la enseñanza pública. Francisco José CUEVAS NOA
Nuevos modos de leer. Jesús MARTÍN-BARBERO
¿Máquinas o personas? (Preguntas con respuesta, a debate). Antonio VIDAL
Una ciudad caótica: construyendo espacios para la convivencia, la escucha, la solidaridad, el apoyo y la actitud política alternativa. Adrián Alejandro MORALES
Deporte, educación, ideología, poder y globalización. Eloy ALTUVE

NOMADEANDO

Otras formas de aprendizaje desde la Educación Popular y la Innovación Ciudadana. Sandra Viviana SÁNCHEZ
El horizonte utópico de una educación común. Construir en colectivo los espacios de confianza y relación. Emiliano URTEAGA y Julieta SANTOS
Simulacros: trabajando la esperanza de lo imposible en la Universidad del País Vasco. Ainhoa EZEIZA y Javier ENCINA
Del coraje a la esperanza: La lucha por la universidad de los pueblos del sur (UNISUR). Sinaí RIVERA MARTÍNEZ
Breve ensayo sobre la Escuela Libre Paideia. Adrián SOTO
Raíces y Flores: una experiencia de educación libre y autoaprendizaje conectada con la niñez, la familia y la naturaleza. Jorge RUIZ MORALES y Estefanía TEBAN GÓMEZ
Escuela, guerra y resistencia. Diarios desde dos instituciones educativas en el Departamento del Cauca. Maestros EDUCACIÓN DESDE LA DIVERSIDAD
Cómo ser madre y no morir bajo el peso de los ladrillos de la escuela. Ainhoa EZEIZA, Carmen PÉREZ ARAUJO, Estefanía ZARDOYA, y otras

EPIÁMBULO

Me enseñó a ser árbol (Elegía). Pedro GARCÍA OLIVO
La lengua, señores... Agustín GARCÍA CALVO
Un matrimonio feliz. Emilia NEGRETE
Cultura Libre y Educación. Crítica al adoctrinamiento en el modelo hegemónico de Propiedad Intelectual. Noelia CÁMERON NÚÑEZ y Antonio DELGADO BAENA.
Elogio del analfabeto. Hans Magnus ENSENZBERGER
Participando con y desde la gente. Algo más que una introducción. Javier ENCINA, Mª Ángeles ÁVILA y otr@s

Liburuan zehar, askotariko ikuspegiak eskaintzen dira, disentsuan lan egiten lagunduko digutenak. Zenbait testuk beste testu batzuen kokapen antagonikoa badute ere, liburu honetan elkartu eta solasean jarri dira eta zeharka irakurriz, egileek eurek irudikatuko ez lituzketen sinpatia eta enpatia ugari topatzen dira, identitatetik identifikazioetarantz jotzeko bidea eraikiz.

Hezkuntzaren inguruko debate bat proposatzen da, ikuspegi antiautoritariotik abiatuz. Egile eta esperientzia desberdinetan honako kontzeptuak mahaigaineratzen dira: deseskolatzea, gizartearen ezagutza, jakintza komunitarioak, pedagogia libertarioa, hezkuntza alternatiboaren industriaren aurka, irakaskuntza publikoan autogestiorako dauden aukerak, hezkuntza herrikoia, hezkuntza librea, autoikaskuntza, amak eskolan, transmisio herrikoi eta belaunaldiartekoa, helduen bioboterea, maila sozialak eta pedagogiak, eskola zentrifugoak, kirola eta hezkuntza, eta abar.

Hemen daude deskargatzeko aurkibidea, ataria eta liburuaren azal osoa:

Javier Encina, Ainhoa Ezeiza eta Emiliano Urteaga (koord.) (2018). Educación sin propiedad. Guadalajara: Volapük.
https://drive.google.com/open?id=1e3bzd1z3I4h6v9l9mkg_B-B0sBL1EdjM

Alegría Libertaria Irratian ere, irratsaio bat argitaratu dugu gaztelaniaz liburuari buruz, besteak beste:
https://alegrialibertaria.org/wp/educacion-sin-propiedad/

Liburua dagoeneko salgai dago (salneurria: 18 euro) eta zure liburu-dendan eska dezakezu edo argitaletxera idatziz: volapukediciones@gmail.com edo geuri eskatuz: ilusionistasozialak@gmail.com

Nahi izanez gero, gurekin jar zaitezkete harremanetan, liburuari buruzko aurkezpen-tailer-debateren bat antolatzeko.

IRRATSAIOAREN KREDITUAK

Sintonia: Mitxoleta - Eneritz Furyak (Eneritz Furyak, 2017)
https://youtu.be/z-l61G-8-oY

Blokeen arteko musika:
"Jon Braun" - Makala Jazz Funk Band (Bakarrik eta libre, Imanol Urbietari omenaldia, 2013)
https://youtu.be/auihZ4WnN_o
"Sorginak" - La Basu (Gerra, 2019)
https://youtu.be/mgBXx55P1i4

CC-by-sa-nc lizentziapeko programa, musika izan ezik. Hezkuntza helburua duen erabilera.